สุนัขบ้านตัวแรกมีการสันฐานว่าน่าจะเกิดจากหมาป่าทางซีกโลกเหนือ ถูกเปลี่ยนให้มาช่วยเหลือมนุษย์ และนำเข้าไปสู่การแพร่ขยายออกไปทั่วโลก หมาป่าจะถูกมนุษย์นำมาเลี้ยงตั้งแต่ยังเยาว์ ใช้ทำกิจกรรมร่วมกันเปรียบเสมือนสัตว์เลี้ยง เพราะหมาป่ามีการปรับตัวโดยธรรมชาติ จากการเลี้ยงให้เชื่อง จนไปถึงควบคุมการผสมพันธุ์กลายเป็นสุนัขบ้าน สุนัขบ้านตัวแรกที่ถูกยืนยันคือเมื่อ 12,000 ปีก่อน

ผู้พิทักษ์

ตามตำนานของจีน สุนัขสิงโต หรือสิงห์คู่ ถือเป็นสัญลักษณ์ของปกป้อง ปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย ป้องกันภัยอันตราย สุนัขพันธุ์เล็กแรกที่กำเนิดจากชาวจีน คือ พันธุ์ปักกิ่ง

ในสมัยอียิปต์โบราณ สุนัขยังถูกเคารพบูชาในฐานะผู้ส่งสารของคนตาย ในสัญลักษณ์ของเทพหัวสุนัขจิ้งจอก อนูบิส

สายพันธุ์สุนัขที่แตกต่างกันมีมานานมากกว่า พันปี ในประเทศอิสราเอลค้นพบหลุมฝังศพอายุกว่าหมื่นปี ภายในมีกระดูกมนุษย์ที่ซากสุนัขอยุ่ในอ้อมแขน กระดูกสุนัขมีลักษณะเหมือนกับสายพันธุ์คานาอันที่เป็นสุนัขพื้นเมืองในแถบนั้น

หมาป่าดิงโก้เข้าสู่ประเทศออสเตเรียพร้อมกับผู้ย้ายถิ่นเมื่อ 3,000กว่าปีก่อน สุนัขสายพันธุ์ซาลูกิ (Salukis) มีถิ่นกำเนิดอยู่ในตะวันออกกลางมาหลายพันปี ขณะที่พันธุ์ปักกิ่งในประเทศจีนยังคงสายพันธุ์มากว่า 2,000ปี